First Gear

त्या दिवशी गाडी चालवत होतो. मुंबईत गाडी चालवायची म्हणजे क्लच, ब्रेक आणि गिअर बरोबर झटापट ही आलीच. बदलत जाणारे गिअर्स आणि त्यामुळे बदलत जाणारा गाडीचा वेग यावरून एक कल्पना सुचली. 

गाडी सुरु झाल्यावर तिला पुढे नेण्यासाठी आपण 'फर्स्ट गिअर' टाकतो. हा 'फर्स्ट गिअर' म्हणजे आपल्या जवळची सख्खी माणसं. आई-बाबा, जोडीदार, मुलं, जवळचे मित्र...

हा पहिला गिअर टाकल्याशिवाय गाडी पुढे जात नाही. मुंगीच्या गतीने का होईना गाडी न थांबता 'पुढे' जात राहिली पाहिजे हा पहिला 'संस्कार' फर्स्ट गिअर करतो.

इथे आपल्याला unconditional प्रेम मिळतं, सुरक्षितता मिळते. गाडी 'बंद पडणार नाही' याची पुरेपूर काळजी हा फर्स्ट गिअर घेतो. परंतु गाडी 'पळण्यासाठी' इतका कमी वेग पुरेसा नसतो.

आपण गाडीचा वेग वाढवतो. सेकंड गिअर टाकतो ! इथे आपल्याला घराबाहेरचं विश्व कळू लागतं.

शाळा,  कॉलेज, पुस्तकं, मिडिया, आपले छंद, विविध कला..... बाहेरचं जग किती मोठं आहे आणि माहिती आणि ज्ञानामुळे हेच मोठं जग किती जवळ आलं आहे, हे कळतं.

समोर पसरलेला संधीचा आणि प्रगतीचा रस्ता आता आपल्याला खुणावू लागतो. गाडीचा वेग आणखी वाढवण्यासाठी आपण आता थर्ड गिअर टाकतो. गाडीचा वेग आणखी वाढतो. हा थर्ड गिअर म्हणजे आपला नोकरी धंदा आणि त्यातून मिळणारं विना-खंडित उत्पन्न. गरजे पुरतं घर, कपडा लत्ता, भांडीकुंडी, पहिला फ्रीज, पहिला टीव्ही, प्रसंगानुरूप हॉटेलिंग, सणासुदीला नवीन कपडे, चांगले मार्क मिळाले तर मुलाला/मुलीला सायकल वगैरे थर्ड गिअरमध्ये येतं. या गिअरमध्ये आपण बऱ्यापैकी स्थिरावतो. गाडीचा वेग ना कमी ना जास्त. सेकंड मधून थर्ड गिअर मध्ये आलो तेव्हा वेग जास्त होता हे मान्य, पण आता तोच वेग कमी वाटू लागतो.

आपण आता 'फोर्थ गिअर' टाकतो. गाडी सुसाट निघते. मनात आलं की हॉटेलिंग-शॉपिंग-मल्टीप्लेक्स, गाडी, latest मोबाईल, 1 BHK मधून 2 BHK, laptop, ह्याउ नि त्याउ..!

या वेगाची नशाच काही और! गम्मत म्हणजे आपण पाचव्या गिअर मध्ये कधी जातो हे आपल्यालाच कळत नाही...आता गाडी अक्षरश: तरंगत जात असते. हजार... लाख... कोटी... खर्व.... निखर्व......रुपये नाहीत, गरजा! हा 'वेग' खूप आनंददायी असतो. आपल्या गाडीच्या आड कोणी येऊ नये, 'लाल' सिग्नल लागू नये असं मनोमन वाटत असतं....

आणि... आणि.....आणि...

... 'नियती' नावाचा एक स्पीडब्रेकर समोर येतो. तो खूप प्रचंड असतो.

गाडी थांबवण्यावाचून आता पर्याय नसतो. पाच.. चार.. तीन..दोन...एक.... खाट खाट गिअर मागे टाकत आपण आता neutral वर येतो. कचकावून ब्रेक लागतात. गाडी पूर्ण थांबते. आपल्या अंगाला खूप मोठा झटका बसतो.

पाचव्या गिअर मध्ये गाडी असताना आपण कधी काळी फर्स्ट गिअर देखील टाकला होता याचा विसर पडला होता. वरचा प्रत्येक गिअर टाकताना त्या गिअरची अशी एक मानसिकता होती...

आज एक एक गिअर मागे येताना हे पहिल्यांदा जाणवलं. 

गाडी आता पूर्ण थांबली आहे. गाडी आता पुढे न्यायची आहे.. मला सांगा कुठला गिअर टाकाल ?

सुसाट वेगाचा पाचवा गिअर ? की मुंगीच्या वेगाचा पण गाडी चालू ठेवेल असा 'फर्स्ट गिअर' ?

आयुष्यात जेव्हा पराभवाचे, निराशेचे क्षण आले होते, तेव्हा कोण होतं तुमच्या जवळ? कोणी दिला होता आधार ? आठवून पहा. प्लाज्मा टीव्हीने ?

EMI भरत विकत घेतलेल्या extra बेडरूमने? नव्या कोऱ्या गाडीने ? 'You are promoted' असं लिहिलेल्या कागदाने ?

मी सांगतो कोण होतं तुमच्याजवळ. तुम्हाला आधार दिला होता फर्स्ट गिअरने !

आर्थिक अडचणीच्या वेळी आपल्या उशाखाली नोटांचं पुडकं हळूच ठेवून जाणारे बाबा, निरागस प्रश्न विचारून आपल्या चिंता घालवणारी आपली चिमुरडी मुलं, 'होईल सगळं व्यवस्थित' म्हणत डोक्याला बाम चोळून देणारी 'बायको' नावाची मैत्रीण, बाहेरचं खाऊन त्रास होऊ नये म्हणून पहाटे उठून पोळी भाजीचा डबा बनवणारी आई, 'त्या' काळात आपल्या frustration चा 'कान' होणारे आणि योग्य सल्ला देणारे जिवाभावाचे मित्र हे सगळे फर्स्ट गिअर तुमची गाडी ओढत नव्हते का ?

Don't get me wrong. माझा चवथ्या-पाचव्या गिअर्सना आक्षेप नाही. त्या वेगाची धुंदी जरूर अनुभवूया. त्याचा आनंदही उपभोगुया. फक्त त्यावेळी आपल्या 'फर्स्ट गिअर्स' चं स्मरण ठेवूया.

आयुष्याचा वेग मधून मधून थोssडा कमी करत पुन्हा एकदा फर्स्ट गिअरवर येऊया.

सुसाट वेगाचा 'arrogance' इथे नाही... गाडी थोडी हळू चालेल हे मान्य. 'फर्स्ट गिअरचं' अस्तित्व लक्षात घ्यावंच लागेल असा हा वेग असेल. 

त्या निवांतपणाशी थोडं खेळूया आणि मग टाकूया पुढचा गिअर !

जाता जाता आणखी एक.

स्वत:लाच एक प्रश्न विचारूया - दुसऱ्या कुणाच्या आयुष्याचा मी बनू शकेन का 'फर्स्ट गिअर' ?

Friends Forever...

संध्याकाळचे ५ वाजलेत. सर्वजण वैभवच्या 'रूम' वर. अभ्यास करून कंटाळलेत.... चहा करण्यासाठी दुध आणायच आहे. तेव्हाचा हा प्रसंग...

सागर नेहमीच कोणाची ना कोणाची नक्कल करत. कधी हैद्राबादी बोले तर कधी खानदेशी किंवा अजून काही. पण एकदा भूमिका घेतली की शेवटपर्यंत त्यावर मजबूत पकड. आज त्याच्या अंगात श्रीमंत पेशवे संचारलेले.  विशाल बेडवर कसलीशी कादंबरी वाचत पडला आहे. सुश्या जरनल पूर्ण करत बसला आहे. बाकी सगळे काही ना काही लिहीत बसले आहेत....

वैभव:- ए विशल्या, दुध आण जा....
विशाल:- मी नाही जाणार. मी पुस्तक वाचतोय... (खुपच गंभीर पणे पुस्तक वाचतोय अशा दिखाव्यात )
वैभव:- जा रे, त्या दुकानवाल्या मारवाड्याची पोरगी चिकनी आहे...
सागर:- (श्रीमंतांच्या स्टाईल मध्ये) जा विशालपंत. मारवाड तुम्ही काबीज करणे अशी श्रींची... सॉरी-सॉरी श्रीमंतांची इच्छा आहे.. (चुकून १६०० मध्ये गेला हा....)

 विशाल:- बघ मग पोरगी म्हणाल्यावर मी लगेच येणार नाही..
वैभव:- तु असा किती वेळ टिकणार रे झंगुर.....(हश्या....)
सागर:- पंत, म्हणजे आमच्या कानी आले ते सत्यच आहे तर.... आपण दोन 'बा' साठी काहीही करू शकता??? (तेवढ्यात कोणी म्हणाल 'बाई' आणि 'बाटली' रे)
सुश्या:- तो बाई प्रकरणातच एवढा गुंतलाय, बाटली पर्यंत जाईल अस काही वाटत नाही.
विशाल:- अशा खाजगीतल्या गोष्टी सभेत मांडू नये श्रीमंत, मी जातो पण ह्या वैभ्यावर एक लाथ घाल.
(सागर वैभवच्या पृष्ठभागावर जोरात लाथ घालतो. वैभव 'आयो आयो' करत 'भ' ची बाराखडी चालू करतो)
सागर:- (त्याच्या शिव्यांना प्रत्युतरही ऐतिहासिक भाषेत ) खबरदार अपशब्द वापराल तर... आम्ही तुमच पानिपत्य करू...
सुश्या:- (लिहिता लिहीताच खाली मान घालून ) पानिपत्य नाही पारिपत्य.... हा पहिला बाजीराव की दुसरा रे?????
सागर:- कोणता का असेना, श्रीमंत मिन्स श्रीमंत... नो क़्वेस्शन.... (मग वैभवला उद्देशून) अरे त्या काळात राजांनी कानाखाली मारली तरी देव प्रसन्न झाला असे समजायचे....
विशाल:- तू ह्याच्या कुठे लाथ मारलीस??? मग ह्याला 'कामदेव' प्रसन्न होईल... (सगळे हसायला लागतात)
वैभव:- (सगळ्यांचा आपल्यावरील हल्ला वाचवण्यासाठी विषय बदलून) ए तो सुश्या सुमडीत बसलाय. जा दुध आन सुश्या...
सुश्या:- पैसे नाहीयेत राव सुट्टे, बघ.. (सुश्याच्या पाकिटात सुटे १० ची नोट सापडते).. ए ती नाही, ती लकी नोट आहे. ट्रेन मध्ये एका
छक्क्याला दिली तर त्याने ('त्याने' म्हणाव की 'तिने' या गोंधळात) परत दिली... म्हणाला -'ले, आज तक किसी को वापस नाही दिया'... तेव्हापासून माझं पाकीट नेहमी भरलेल असतं... (छाती फुगवून)
(सगळेजण माना वळवून, गंभीरपणे त्याचा किस्सा ऐकत असतात. तेवढ्यात ती शांतता भंगत....)
विशाल:- बरोबर पूर्ण ट्रेन मध्ये त्याने आपला माणूस बरोबर ओळखला (सगळेजण सुश्यावर हसायला लागतात. सुश्या गुपचूप दुध आणायला जातो... दारापाशी गेल्याबर मागे वळून...)
सुश्या:- अरे अजून दहा द्या, हे कमी पडतील.
वैभव:- अरे एकदा 'टाळी' वाजव ते सुद्धा परत येतील....... (लोळून लोळून हसत....)
 

by: निलेश (Facebook)

शाळेतलं प्रेम ?

शाळेत असतान मीही एकदा पडलो होतो प्रेमात
कळलंच नाही, 'काय बघितलं होतं कुलंकर्ण्याच्या हेमात?

कुलंकर्ण्याची हेमा म्हणजे शंभर नंबरी सोनं
नाकावरती सोडावॉटर आणि मागे वेण्या दोन

 

वारं आलं तर उडून जाईल अशी तिची काया
रूप पक्क काकूबाई... पण अभ्यासावर माया

गॅदरिंगमध्ये एकदा तिनं गायलं होतं गाणं
तेव्हापासून तिच्या घरी वाढलं येणं जाणं

नारळीपौर्णिमेला तिनं मला नारळीभात वाढला होता
हातात तिच्या राखी बघून मीच पळ काढला होता

नको त्या वयात प्रेम करायची माझी मस्ती जिरून गेली
शाळेमधील प्रेमकहाणी शाळेमध्येच विरून गेली

थोड्याच दिवसांत वेगळं व्हायची वेळ आमच्यावर आली होती
मित्रांकडून कळलं, हेमाच्या वडीलांची बदली झाली होती

पुलाखालून दरम्यानच्या काळात बरचं पाणी वाहून गेलं
पुढं हेमाचं काय झालं? हे विचारायचंच राहून गेलं

परवाच मला बाजारात अचानक हेमा दिसली
'ओळखलंच नाही मी..' म्हटल्यावर खुदकन गालात हसली

आईशप्पथ सांगतो तुम्हाला तिच्यात काय बदल झाला होता
चवळीच्या शेंगेला जणू आंब्याचा मोहोर आला होता

लग्नानंतर पाच वर्षात हेमा गरगरीत भरली होती
मागे उभ्या नवऱ्याने हातात भाजीची पिशवी धरली होती

सोडावॉटर जाऊन आता कॉन्टॅक्ट लेन्स आले होते
कडेवर एक आणि हातामध्ये एक असे दोन प्रिन्स झाले होते

मंगळसुत्र मिरवत म्हणाली, "हे आमचे हे"
"बराच वेळ हात अवघडलाय जरा भाच्याला घे"

बरं झालं बरोबर मी माझ्या बायकोला नेलं होतं
माझ्या प्रेयसीनं नवऱ्यासमोर मलाच 'मामा' केलं होतं

म्हणून, आयुष्यात माणसाने कधी चुकू नये नेमात
शाळेत असतान मीही एकदा पडलो होतो प्रेमात......

Source : unkown